Konut (mesken) ve işyeri kira ödemelerinin bankadan yapılması zorunluluğu hakkında bilgi verir misiniz?
213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendiyle Maliye Bakanlığına, mükelleflere muameleleri ile ilgili tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etmeleri (belgelendirme) zorunluluğunu getirme ve bu zorunluluğun kapsamını ve uygulamaya ilişkin usul ve esaslarını belirleme yetkisi verilmiştir. Bakanlık konu ile ilgili yetkisini 268 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile kullanmış olup anılan tebliğ ile kira ödemeleri ve tahsilatları hususunda düzenleme yapmıştır. Kiraya ilişkin ödemelerin ve tahsilatların bankadan ve posta idaresinden yapılması zorunluluğu 01.11.2008 tarihinden itibaren başlamıştır.
Mesken ve İşyeri Kira Ödemelerinin Banka ve Posta İdaresinden Yapılma Zorunluluğu;
a- Mesken kiralarının tahsilat ve ödemlerinin 500 TL ve üzerinde olması halinde banka ve posta idaresine kiraların yatırılması zorunludur.
b- Mesken kiralarının tahsilat ve ödemlerinin 500 TL’ nin altında olması halinde banka ve posta idaresine kiraların yatırılma zorunluluğu yoktur.
c- İşyeri kiralarının tahsilat ve ödemeleri hususun da ise her hangi bir alt sınır olmaksızın banka veya posta idaresine bedellerin yatırılma zorunluluğu vardır.
Tevsik (Belgelendirme) Zorunluluğunda Olmayan Ödemeler ve Tahsilatlar
-Her bir konut için aylık tutarı 500 YTL’ nin altındaki konut kira geliri ile
– Mahkeme ve icra yoluyla yapılan konut ve işyeri kira gelirine ilişkin tahsilatlar
Tebliğle getirilen zorunluluk kapsamında değildir.
Öte yandan aynî (mala ilişkin)olarak yapılan söz konusu ödemelerin bu zorunluluk kapsamında değildir.
Birden çok mesken kira geliri elde edilmesi durumunda her bir kira geliri ayrı ayrı değerlendirilmektedir. Örneğin dört ayrı meskenden kira geliri elde eden kişi dairelerden aylık 300 TL , 400 TL 450 TL ve 500 TL kira geliri elde etmesi durumunda 300, 400 ve 450 TL lik kira gelirleri haddin altında olduğu için bankadan veya posta idaresinden ödenmek zorunda değil yanlız 500 TL lik gelir bankadan veya posta idaresinden ödenmek zorundadır.
CEZAİ MÜEYYİDE
Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci maddesinde yer alan hüküm uyarınca, mükerrer 257 nci maddeyle getirilen zorunluluklara uymayanlara özel usulsüzlük cezası kesilmektedir. Bankadan veya posta idaresinden ödeme veya tahsilat yapmak zorunda olduğu halde buna uymayanlara elden tahsil ettikleri veya elden ödedikleri para için, kira tahsilat ve ödemelerine taraf olanların mükellefiyet durumlarına göre aşağıda belirtilen cezalardan az olmamak kaydı ile tahsilat ve ödemeye konu bedelin % 5’ i kadar her bir işlem için özel usulsüzlük ceza kesilir.
Mesken kiralarının 500 TL ve üzerinde olması halinde elden tahsilat yapılması durumunda ceza konut sahibine (kiraya verene) kesilecektir.
Her hangi bir miktar sınırlaması olmaksızın işyeri kiralarının elden tahsil edilmesi halinde ceza hem işyerini kiraya verene hem de kiracıya ceza kesilecektir.
01.01.2012 tarihinden itibaren uygulanacak cezalar;
– Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında 1.170 TL’den,
– İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler hakkında 580 TL’den,
– Yukarıda yazılı bulunanlar dışında kalanlar hakkında 280 TL’den az olmamak üzere özel usulsüzlük cezası kesilir.
Örnek : İşçi emeklisi Ahmet bey sahibi olduğu konutu aylık 600 TL kiraya vermiş olup bu bedeli kiracısından elden tahsil etmesi halinde 280 TL özel usulsüzlük cezası ile cezalandırılacaktır.
Örnek : X Ltd.Şti. sahibi olduğu konutu aylık 1.000 TL bedel ile mesken olarak kullanılmak üzere kiraya vermesi ve şirketin kirayı elden tahsil etmesi durumunda X Ltd.Şti.’ne, elden işyeri kira tahsilatı yapılan her ay için 1.170 TL özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
( 1.000 x % 5 = 50 TL en az ceza haddinin altında olduğu için 1.170 TL ceza uygulanacktır.)
Örnek : Y Ltd.Şti. sahibi olduğu işyerini 3.000 TL karşılığında ikinci sınıf deftere tabi bir mükellefe kiraya vermiş ve kirayı elden tahsil etmiş olması halinde;
– Y Ltd.Şti.’ ye 1.170 TL (3.000 x %5 = 150 TL en az haddin altında oluğu için 1.170 TL)
– Kiracı ikinci sınıf mükellefe ise 580 TL özel usulsüzlük cezası uygulanacaktır.