İkinci Sınıf Mükellefiyetten Birinci Sınıf Mükellefiyete Geçecek Mükelleflere Önemli Hatırlatma

İkinci Sınıf Mükellefiyetten Birinci Sınıf Mükellefiyete Geçecek Mükelleflere Önemli Hatırlatma

İkinci Sınıf Mükellefiyetten Birinci Sınıf Mükellefiyete Geçecek Mükelleflere Önemli Hatırlatma

Mükelleflerimizin E-Deftere İle İlgili Bilmesi Gereken Önemli Hususlar

1) Mükelleflerin E-Deftere Geçmesi İsteğe Bağlı mı Yoksa Kanuni Zorunluluk mu?

13.12.2011 tarihli 28141 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 1 Sıra Nolu Elektronik Defter Genel Tebliğinin “ 3.2. e-Defter Uygulamasına Dâhil Olma Zorunluluğu “ bölümünde kimlerin e-Deftere geçmek zorunda olduğu yazılıdır ve tebliğ hükümleri ile e-deftere kullanma kanuni bir zorunluluk haline getirilmiştir.

 İlgili bölüm “ e-Fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunan mükellefler. “ ibaresi yer almakta olup E-Faturaya geçmek zorunda olanların da e-Deftere geçmesi zorunlu kılınmaktadır.

2) Mükelleflerin Defter Tutma Açısından Türleri

Şahıs mükellefleri defterlerin tutulması açısından 1. Sınıf ve 2. Sınıf olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.

1. Sınıf mükellefler Yevmiye Defteri, Kebir Defteri ve Envanter Defteri olmak üzere üç ayrı defter tutmak zorundadırlar. Defterler şirket defteri gibi tutulur.
2. Sınıf mükellef ise İşletme Defteri tutar ve defter Gelir İdaresi Başkanlığı sisteminde Defter Beyan sisteminde tutulur.

( Dikkat : 13.12.2024 tarihinde GİB ana ekran “ Haberler “ kısmında Elektronik Defter Genel Tebliği Taslağı yayımlanmıştır. Tebliğ yasalaşırsa Envanter Defteri de ihtiyari olarak Elektronik defter olarak tutulabilinecektir.) 

3) Bilançoya Geçiş Zorunluluğu

Gelir Vergisi Kanunu Madde 103

2. Sınıf mükelleflerden hizmet işletmesi olanlar gayri safi satış haddine göre mal alım satımı yapanlar alım satım hadlerine göre hem hizmet hem de mal alım satımı yapanlar ise karma bir ölçüye göre belirli hadleri aşanlar 1. Sınıf mükellefiyete geçerler

4) Bilanço Usulünde Defteri Tutulacak Mükelleflerin Yevmiye Defterleri ve Kebir Defterleri 2025 Yılında Elektronik Defter Olarak Tutulacak.

1. 1. Kasım 2024 Elektronik Defter Genel Tebliği (Sıra No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No: 5) ile 2025 yılında bilanço usulüne göre defteri tutulacak mükelleflerin defterleri Elektronik Defter (E-Defter) olarak tutulmak zorundadır.

5) Bilanço Usulünde Defterin Uygulama Farklılığı

• Bilanço usulünde ticarete konu işlemler için banka sisteminden yapılan ödeme ve tahsilatların yasal defterlere işlenmesi gerekmektedir. Yani ticari işlemler ile ilgili banka hesaplarının (ekstrelerin) yasal defterlere işlenmesi gerekmektedir.
• Mükelleflerimizin ticari olmayan tahsilat ve ödemeleri için başka bir banka hesabı açtırmaları yerinde olur aksi taktirde kişisel işlemler yasal defterlerde aranacak ve bu tür işlemler ile ilgili sürekli mükelleflere işlemlerin kaynağı muhasebe tarafından sorulacaktır.
• Bilanço usulünde ticarete konu işlemler ile ilgili tahsilat makbuzları, ödeme makbuzları yasal defterlere işlenmesi gerekmektedir.
• Hazine ve Maliye Bakanlığının alacaklara da haciz koyma yetkisi vardır. Tahsilat ve ödeme belgelerinin yasal defterlere işlenmemesi sorunlara yok açabilmektedir.

Örneklendirmek gerekirse; Mükellefimizin vergi dairelerine borcu olmadığı halde borçlu olduğu firmanın vergi dairesine borcu var ise ve vergi dairesi kendisine borçlu olan işletmenin yasal defteri inceleyerek mükellefimizden alacaklı olan firmanın vergi borçlarından dolayı mükellefimizin banka hesaplarına haciz koyabilir borcun ödendiği mükellefimiz tarafından ispat edilemez ise mükellefimiz borçlusu olduğu firmanın vergi borçlarını ödeme durumunda kalabilir.

6) E-Defter İşlemlerinin Kağıt Defterlerden Farkı

Kağıt Defterler genelde tüm yılın işlemleri bittikten sonra noterden tasdik ettirilmiş olan yasal deftere basılır bazen de vergi incelemeleri nedeniyle daha erken basıldığı da olur.

E-Defterler aylık tüm işlemler bittikten sonra aylık veya üç aylık dönemlerde Gelir İdaresi Başkanlığı sistemine berat dosyaları ile birlikte yüklenir.

E-Defter mükellefleri Envanter Defterini kağıt ortamında Yevmiye Defteri ve Defteri Kebir defterleri (Büyük Defter) elektronik ortama kayıt edilir, elektronik ortamda oluşturulur ve elektronik ortam da Gelir İdaresi Başkanlığı sistemine berat dosyaları ile birlikte yüklenir.

7) E-Deftere Geçişte Yapılması Gerekenler :

E-Defter mükellefleri E-Defterleri Gelir İdaresi Başkanlığı sistemine yükleyebilmek için

E-İmza veya Mali Mühür almak zorundadır. ( Şahıs işletmelerinde E-İmza almak daha kolaydır. )