KDV ve KDV TEVKİFATI İLE İLGİLİ KONU, SORU VE CEVAPLAR
KATMA DEĞER VERGİSİ TEVKİFATI
Kaynak : 117 No’ lu KDV Genel Tebliğ
Soru : KDV (Katma Değer Vergisi)’nin mükellefi kimlerdir?
Cevap : KDV açısından mükellefin kim olduğu, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunun 8. Maddesinde belirtilmiştir.
8. maddenin tam metni;
Mükellef:
Madde 8 – 1. Katma Değer Vergisinin Mükellefi:
a) Mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde bu işleri yapanlar,
b) İthalatta mal ve hizmet ithal edenler,
c) Transit taşımalarda gümrük veya geçiş işlemine muhatap olanlar,
d) PTT İşletme Genel Müdürlüğü ve radyo ve televizyon kurumları,
e) (Değişik: 14/3/2007-5602/10 md.) Her türlü şans ve talih oyunlarını tertip edenler,
f) (Mülga: 14/3/2007-5602/11 md.)
g) 1 inci maddenin 3 üncü fıkrasının (c) bendine giren hallerde bunları tertipleyenler veya gösterenler,
h) Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakları kiraya verenler,
ı) İsteğe bağlı mükellefiyette talepte bulunanlardır.
2. (Değişik : 3/6/1986 – 3297/2 md.) Vergiye tabi bir işlem sözkonusu olmadığı veya katma değer vergisini fatura veya benzeri vesikalarda göstermeye hakkı bulunmadığı halde; düzenlediği bu tür vesikalarda katma değer vergisi gösterenler, bu vergiyi ödemekle mükelleftirler. Bu husus kanuna göre borçlu oldukları vergi tutarından daha yüksek bir meblağı gösteren mükellefler için de geçerlidir. (Değişik son cümle: 25/12/2003-5035/6 md.) Bu gibi sebeplerle fazla ödenen vergiler, Maliye Bakanlığının belirleyeceği usul ve esaslara göre ilgililere iade edilir.
Soru : KDV Tevkifatı Nedir? KDV Tevkifatının Yasal Dayanağı Nedir?
Cevap : Genel anlamda KDV (Katma Değer Vergisi) mal tesliminde veya hizmet ifasında bulunulması halinde satıcının alıcıdan tahsil ettiği KDV’ yi, KDV beyannamesi ile beyan ettiği, ödediği, harcama ve gider kalemlerinden alınan vergidir.
KDV Tevkifatının dayanağı ise 3065 sayılı kanun 9. Maddesindeki “Mükellefin Türkiye içinde ikametgahının, işyerinin, kanuni merkezi ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığı, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabilir.” ibaresidir. İlgili madde vergini ödenmesi (intikali) konusunda mal alan veya hizmetten faydalananları da KDV nin ödenmesi konusunda sorumlu tutulabileceğine dair Maliye Bakanlığına yetki vermiştir. Bu durumda KDV tevkifatı uygulaması, teslim veya hizmet ifalarında KDV nin tamamı veya bir kısmı teslimden faydalanan veya kendisine hizmet ifa edilen kişiler tarafından satıcıya veya hizmet ifa edene ödenmeyip sorumlu sıfatıyla kendileri tarafından beyan edilip ödenmesi esasına dayanır.
Soru : KDV tevkifatı neden uygulanmaktadır?
Cevap : Maliye bakanlığı, vergi alacağını güvence altına almak amacıyla ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanlar ile bunların dışında gerekli gördüğü diğer hallerde de verginin ödenmesinden işleme taraf olanları sorumlu tutmaktadır.
Soru : KDV tevkifatını alıcımı? Satıcımı yapar?
Cevap: KDV tevkifatını mal veya hizmet satın alanlar yapar. Bu kapsamda tevkifat kapsamında mal veya hizmet alanlar maliye bakanlığı tarafından uygun görülen oranda işleme konu KDV nin belirli bir kısmını satıcıya ödemeyip KDV2 beyannamesi ile kendileri bildirecek ve ödeyeceklerdir.
Soru : Her hangi bir işlem ile ilgili KDV nin tevkifata tabi tutulup tutulmayacağını alıcı ve satıcı kendileri belirleyebilir mi?
Cevap : KDV tevkifatı ihtiyari bir uygulama olmayıp, Maliye Bakanlığınca tevkifat uygulaması kapsamına alınan işlemlerde alıcılar tarafından tevkifat yapılması zorunludur. Diğer taraftan, Maliye Bakanlığınca tevkifat kapsamına alınmamış işlemlerde alıcılar tarafından tevkifat yapılması mümkün değildir.
Konu : KDV Tevkifatının türleri
Açıklama : KDV tevkifatında, tam Tevkifat ve kısmi tevkifat uygulaması mevcuttur.
Tam tevkifat : Teslim veya hizmet bedeli üzerinden hesaplanan verginin tamamının işleme muhatap olan alıcılar tarafından beyan edilip ödenmesidir.
Kısmi tevkifat : Hesaplanan verginin Maliye Bakanlığınca belirlenen kısmının, işleme muhatap olan alıcılar tarafından, diğer kısmının ise işlemi (teslim veya hizmeti) yapan tarafından beyan edilip ödenmesidir.
Soru : Sorumlu sıfatı ile tevkif edilen KDV nasıl beyan edilecek?
Cevap : Tevkifat, genel bütçeli idareler hariç, tevkifata tabi işlemin yapıldığı dönemde vergi sorumlularına ait 2 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edilecektir.
Soru : Sorumlu sıfatı ile tevkif edilen KDV ne zaman beyan edilecek?
Cevap : İşleme ait fatura veya benzeri belge izleyen ay içinde düzenlense dahi sorumlu sıfatıyla beyan, işlemin vuku bulduğu dönemin beyan süresi içinde yapılacaktır. Kısmi tevkifat uygulamasında satıcının mükellef sıfatıyla 1 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edeceği kısım da aynı dönemde beyan edilecektir.
Hizmet işlemlerinde, hizmetin ayın sonunda tamamlanması halinde de fatura izleyen ayda düzenlense dahi bu şekilde işlem yapılacaktır. İşlem bedelinin ödenmemesi, işleme ait faturanın süresinde düzenlenmemesi, alıcıya geç gelmesi veya hiç gelmemesi tevkifatın yapılıp yukarıda belirtilen süre içinde sorumlu tarafından beyan edilmesine engel değildir.
Soru : KDV tevkifatı yapılmayan dönemlerde de sorumlu sıfatı ile KDV2 beyannamesi verilmek zorunda mı?
Cevap : 2 No.lu KDV Beyannamesi sadece tevkifata tabi işlemlerin olduğu dönemlerde verilecektir.
Soru : Sürekli KDV1 mükellefiyetinin olup olmaması KDV2 beyannamesinin beyanında nasıl bir farklılığa yol açar?
Cevap : Gerçek usulde KDV mükellefleri (KDV1 vergi türünden mükellef sicilinde kayıtlı olanlar) tevkifata tabi tutulan KDV’nin beyanında 1015B beyanname kodlu KDV2 beyannamesini, gerçek usulde KDV mükellefiyeti bulunmayanlar ise söz konusu verginin beyanında 9015 beyanname kodlu KDV2 beyannamesini kullanacaklardır.
Soru : Tevkif edilen KDV nin sorulu sıfatı ile KDV2 beyannamesi ile beyan edilmesi durumunda diğer işlemler nedeni ile indirim konusu yapılabilecek KDV de KDV2 beyannamesinde indirim konusu yapılabilir mi?
Cevap : 2 No.lu KDV Beyannamesinde herhangi bir surette indirim yapılması mümkün olmadığından tevkif edilen KDV’nin tamamının beyan edilerek vergi dairesine ödenmesi gerekmektedir.
Soru : Sorulu sıfatı ile KDV2 beyannamesinde beyan edilen KDV, KDV1 beyannamesinde indirim konusu yapılabilir mi?
Cevap : Tevkifat uygulayan alıcının KDV mükellefiyetinin bulunması ve tevkifat uyguladığı teslim veya hizmeti indirim hakkı tanınan işlemlerde kullanacak olması halinde, sorumlu sıfatıyla beyan edilen tutar, beyanın yapıldığı ay içinde verilmesi gereken 1 No.lu KDV beyannamesinde indirim konusu yapılabilecektir. Bu indirimin dayanağı 2 No.lu KDV beyannamesi olacaktır.
Kısmi tevkifata tabi işlemlerde, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin;
– Satıcı tarafından beyan edilecek kısmı, takvim yılı aşılmamak şartıyla işleme ait fatura veya benzeri belgenin defterlere kaydedildiği döneme ilişkin olarak verilmesi gereken,
– Sorumlu sıfatıyla beyan edilen kısmı ise 2 No.lu KDV Beyannamesinin verildiği ay içinde verilmesi gereken,
1 No.lu KDV Beyannamesinde indirim konusu yapılacaktır.
Soru : İkametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi türkiyede bulunmayanlar tarafından yapılan işlemlerden yurtiçinde faydalananların sorumlu sıfatı ile KDV2 beyannamesi verebilmeleri için KDV1 beyannamesi yönünden de mükellef olmaları gerekir mi?
Cevap : KDV’nin sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi için hizmetten Türkiye’de faydalanan muhatabın KDV mükellefi olması şart değildir. KDV mükellefiyeti bulunmayanlar da söz konusu hizmetler nedeniyle KDV tevkifatı yaparak 2 No.lu KDV beyannamesi ile beyan etmek ve ödemek zorundadır.
